De Dark Start Methode: je aquarium opstarten zonder algen

Ben je die opstartalgen beu? Kwijnen je aquariumplanten steeds weg tijdens de opstart van je nieuwe aquascape? Je bent zeker niet de enige, elke aquarist krijgt wel eens te maken met “opstartproblemen”. Zelf heb ik al elke mogelijke alg meegemaakt gedurende die eerste paar maanden van mijn aquarium, zéér vervelend en ontmoedigend … Gelukkig zijn er wel methodes om gemakkelijker die opstart te overleven, zonder al te veel algen en slechte plantengroei. Eén van die methodes is de zogenaamde Dark Start Methode 🙂

In dit artikel leg ik je uit wat de Dark Start Methode is, wat de voordelen zijn en geef ik je een stap-voor-stap gids om het zelf toe te passen op je bak.

Wat ga je leren in dit artikel

• Wat is de Dark Start Methode?
• Voordelen van de Dark Start Methode
• Stap-voor-stap uitleg om de Dark Start Methode te implementeren
• Hoe algen vermijden tijdens de eerste weken
• Wanneer planten en vissen introduceren?
• Pro tip: je aquascape fine-tunen tijdens de Dark Start
• Onderhoud na de Dark Start
• Conclusie

Wat is de Dark Start Methode?

Eerst en vooral, wat is de “Dark Starth Methode”?

Bij de Dark Start Method voeg je een voedingsrijke bodem (bijv. een aquasoil) toe aan je aquarium en creëer je de hardscape (stenen en hout), vervolgens vul je het aquarium met water en schakel je de filter in. De verlichting, het CO2-systeem en de volledige beplanting ga je pas weken of zelfs maanden later toevoegen. Hierdoor krijgen de bacteriën de kans om zich goed te nestelen in de bodem en in de filter voordat er planten in het aquarium komen en voordat je de verlichting inschakelt. Het resultaat is een gemakkelijkere en gezondere opstart, met een veel kleiner risico op algen gedurende de eerste weken van de opstart.

Voordelen van de Dark Start Methode

De Dark Start Methode biedt enkele interessante voordelen voor aquascapers:

1) Veel minder risico op algen

Het risico op algen is doorgaans een heel stuk hoger bij de “klassieke methode” van aquaria opstarten, waarbij je de planten vanaf dag 1 toevoegt en ook direct begint met CO2, verlichting en andere technieken. Dit komt doordat de ideale omstandigheden voor je planten om te groeien vaak “clashen” met de omstandigheden die je bacteriën nodig hebben om op een gezonde manier uit te breiden. Bij de klassieke opstart moeten je plantjes sterk groeien en tegelijkertijd de concurrentie aangaan met algen voor voeding en ruimte. Daarbovenop probeert je bak ook een gezonde bacteriecultuur te ontwikkelen. Dat zijn heel veel zaken op een korte periode en  vaak zijn het de algen die de overwinning binnenhalen helaas.

Een groot voordeel van de Dark Start Methode is dat je veel minder last hebt van de bovenstaande problemen. Je gaat namelijk éerst de bacteriecultuur ontwikkelen en je beperkt de kans op opstartalgen door nog geen gebruik te maken van CO2, verlichting en plantenvoeding. De bacteriën kunnen eerst naar hartenlust groeien, en PAS DAN ga je over naar de volgende stap: de planten toevoegen, CO2 injecteren en voeding doseren.

2) Het bespaart je kosten en tijd

Behalve het feit dat je minder kans op algen hebt, is er nog een ander groot voordeel: je bespaart geld en tijd doordat je minder waterverversingen moet doen en de kans dat je planten sterven vlak na het planten is kleiner. Ook is het niet nodig om aquarium plantenvoeding toe te voegen gedurende de eerste weken aangezien de meeste voeding vanuit je aquasoil komt. Voeding ga je pas toevoegen NA de Dark Start Methode.

Leuk hé 🙂

3) Meer flexibiliteit in het ontwerpen van je aquascape

Waarschijnlijk heb je dit al meegemaakt? Je hebt je hardscape gemaakt, je vult je aquarium en na een week denk je: “had ik dat stuk hardscape toch maar ergens anders geplaatst”. Maar op dat moment zou het véél smurrie maken om je hardscape nog aan te passen.

Wel, dat heb je niet bij de Dark Start Methode. Doordat je aquascape gedurende meerdere weken eerst moet “rijpen” voordat je hem beplant en de techniek aanzet, heb je ruim voldoende tijd om je hardscape te perfectioneren. Het resultaat is een nog betere scape!

Stap-voor-stap uitleg om de Dark Start Methode te implementeren

Om het voor jou gemakkelijker te maken, leg ik hieronder stap voor stap uit wat je moet doen om op de juiste manier op te starten volgens de Dark Start Methode.

1. Maak een plan: maak een sketch of een plannetje van je aquascape. Je kan ook foto’s afprinten van aquascapes die je leuk vindt als inspiratie
2. Bereid het substraat en de hardscape voor: bestel je favoriete aquasoil en verzamel de juiste stukken hout en stenen. Plaats de aquasoil in de bak en voeg de hardscape toe volgens je eerder gemaakte plan
3. Belangrijk: voeg nog GEEN planten toe, enkel de aquasoil en hardscape!
4. Installeer de technieken (CO2, verlichting, filter, …) maar schakel NIETS in
5. Vul voorzichtig de bak met kraanwater of osmosewater. Je moet momenteel nog geen plantenvoeding toevoegen
6. Optioneel: gebruik een luchtpomp, dit versnelt de groei van de bacteriën
7. Zet de filter aan, gebruik eventueel een voorfilter en actieve kool (die actieve kool kan je later weer verwijderen)
8. Gebruik GEEN verlichting gedurende de eerste 4 à 8 weken, wacht tot de bacteriën goed gegroeid zijn

Het is dus super belangrijk om nog geen verlichting te gebruiken, geef de bacteriën de kans om rustig hun kolonie op te bouwen. Vermijd ook om teveel in de aquasoil te woelen als je je hardscape nog wilt aanpassen. Als je nieuwe stenen of hout wilt toevoegen, doe dit dan voorzichtig en spoel al het nieuwe materiaal eerst goed af.

Pas na meerdere weken, wanneer de bacteriën goed gegroeid zijn, zullen we planten en vissen toevoegen. Dat leg ik je zodadelijk uit.

Hoe algen vermijden tijdens de eerste weken?

Iedereen haat opstartalgen. Gelukkig heb je er veel minder last van als je gebruikt maakt van de Dark Start Methode. Om er zeker van te zijn dat je zo weinig mogelijk risico loopt op algen, hou hier zeker rekening mee:

Ten eerste, zoals gezegd, schakel gedurende de eerste 4 à 8 weken GEEN verlichting in. Begin je te vroeg met verlichting, dan kan je een algenuitbraak veroorzaken. In het begin is het ook niet nodig om CO2 toe te voegen, je bacteriën halen hier geen voordeel uit. Ook plantenvoeding is niet nodig, je aquasoil gaat gedurende de eerste weken heel veel voeding (vooral ammonium) afgeven die de bacteriën gaan gebruiken om te groeien.

Enkele algen die je kan tegen komen als je ongeduldig  bent:

• Bruine alg: lijkt op bruin stof of slijm en kan verschijnen op het glas, hardscape en planten gedurende de opstart
• Blauwalg: blauw-groen slijm, kruipt vaak over de aquasoil maar kan ook over bladeren gaan groeien
• Draadalg en baardalg: korte of lange haartjes/sliertjes die zich vasthaken aan bladeren en hardscape materiaal

Wanneer je planten en vissen toevoegen?

Na 4 tot 8 weken zou de bak voldoende “gerijpt” moeten zijn en kan je de planten en de vissen toevoegen. Hieronder enkele tips om dit zo vlot en veilig mogelijk te doen:

1. Doe een zeer grote waterverversing van 90%. Dit verwijdert eventuele schadelijke stoffen die nog in het water kunnen zitten
2. Kies de juiste aquariumplanten op basis van het plan dat je eerder hebt gemaakt en plant ze voorzichtig, woel niet teveel in de soil
3. Schakel de verlichting en de CO2 in, de verlichtingsduur hoort 6 à 8u max te zijn
4. Test de parameters van je water, er zou geen ammonium of nitriet meetbaar mogen zijn
5. Als dat zo is, voeg dan langzaamaan je vissen toe. Doe dit in kleine groepjes en houd minimum een week tussen elk groepje

Pro tip: je aquascape fine-tunen tijdens de Dark Start

Aangezien je nog geen planten hebt en – normaal gezien – ook geen algen, heb je ruim de tijd om je hardscape te perfectioneren gedurende 4 à 8 weken.

• Verbeter de hardscape: gebruik de Dark Start periode om de opstelling van je stenen en hout te analyseren en te verbeteren. Controleer of je nog meer diepte kan creëren of een bepaald visueel aspect kan creëren door je hardscape ietsje anders te plaatsen. Let er wel op dat je de soil niet teveel omwoelt.
• Betere plantenkeuze: je hebt ook ruim de tijd om nog verder onderzoek te doen naar de beste planten voor jouw scape en waterwaardes, maak eventueel een “wishlist” bij je favoriete aquariumwinkel

Onderhoud NA de Dark Start Methode

Zijn de 4 à 8 weken voorbij, plantjes toegevoegd en de eerste vissen zwemmen in je scape? Nice! Vergeet wel niet om ook NA je Dark Start nog regelmatig onderhoud te doen om je aquascape gezond te houden en algen te voorkomen. Denk hierbij aan regelmatige waterverversingen, ik heb daar al een artikel over geschreven. En natuurlijk ook nog de volgende zaken:

• De waterwaardes: voorzie voldoende CO2 en plantenvoeding voor je planten om goed te kunnen groeien
• Aquariumplanten: snoei je planten regelmatig en verwijder dode of ongezonde bladeren
• Watercirculatie: zorg voor een goede circulatie zodat de voeding tot bij je planten geraakt en afvalstoffen worden verwijderd.

Conclusie

De Dark Start Methode is een uistekende manier om je aquarium op een gezonde (maar tragere) manier op te starten. Gewoon soil toevoegen aan je lege aquarium, de hardscape opstellen, met water vullen en de filter inschakelen. Na 4 tot 8 weken is de bacteriecultuur voldoende gegroeid en kan je de verlichting en CO2 aanzetten en de eerste planten toevoegen. Je bak zou nu heel mooi moeten ingroeien met véél minder risico op opstartalgen.

Heb je nog andere tips? Laat het mij hieronder weten!